"The Third Millennium Equipoise" van Major General Vinod Saighal, uitgegeven in 1998 door Lancer Publishers (New Delhi) en Spantech & Lancer (South Godstone, UK en Hartford, USA), verdient de aandacht van alle in vredesvraagstukken geïnteresseerden, dus ook van alle lezers van VredesTerts Periodiek.
De Secretaris Generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, schreef over het boek: "Touches on issues of priority to United Nations in an enlightened and sophisticated way"
De kernwapenproblematiek staat voorop. In Hoofdstuk 1 wordt reeds gesteld, dat de volledige eliminatie van kernwapens de belangrijkste mondiale imperatief is. Het boek bestaat uit drie delen: "The Quest", "Blueprint for the Age of Humanism"en "Looking Beyond".
In het eerste deel wordt de hedendaagse problematiek beschreven. Voor de schrijver is het militair-industriële complex de grootste hinderpaal, omdat regeringen nog steeds aan de leiband daarvan lopen. Onderhandelingen over reducties van (kern)bewapening hebben daar altijd onder geleden en dit is nog steeds het geval. Daarom is een mondiaal tegenwicht nood¬zakelijk. Vinod Saighal ziet ook mogelijkheden hiertoe. We leven in een tijdperk van mondia¬lisering en toenemende invloed van NGO's.Een mondiale beweging van NGO's,universitei¬ten, scholen, kerken, schrijvers, kunstenaars, volksvertegenwoordigers en gewone burgers kan worden georganiseerd om de regeringen uit de invloedssfeer van het militair-industriële complex te halen en te dwingen tot een beleid, dat leidt naar ontwapening en rechtvaardige vrede.
Deel 2 is werkelijk een blauwdruk van gewenste en mogelijke veranderingen in de ordening van de wereld in een periode van 50 jaar, van 2000 tot 2050. Het is verbazingwekkend hoe de auteur dit tot in detail heeft doordacht. Het gaat om een totale, maar geleidelijke, tranformatie van het beheer van alle aangelegenheden van de mensheid. Nieuwe structuren zijn noodzake¬lijk . Het is in het belang van alle volkeren, zoals de auteur betoogt, om van koers te verande¬ren naar een 'modus vivendi' toe, die hen in staat stelt om voor eens en altijd af te rekenen met alle aberraties, die zich hebben ontwikkeld in het management van de zaken van de mensheid. Het is ondoenlijk om in dit korte bestek recht te doen aan het goed doordachte betoog, maar enkele grepen daaruit zijn:
De democratisering van de Verenigde Naties, in het bijzonder van de Veiligheidsraad. In een drietal stappen dient de Veiligheidsraad getransformeerd te worden van een gremium, waarin de kernwapenstaten met hun vetorecht een enorm overwicht hebben, tot een democratische afspiegeling van de volkeren op aarde. Dit proces kan in 2035 worden afgesloten. -
-De oprichting van de "World Nuclear Council" (WNC), die direct verbonden is met de Veiligheidsraad en waarvan de samenstelling zo geregeld wordt, dat aan eisen van zowel democratie als expertise wordt voldaan. Deze raad overziet en leidt het langdurige proces van totale kernontwapening in al zijn stadia, die door de auteur in groot detail worden beschreven. Dit proces kan in 2050 zijn voltooid. Enkele andere, aan de WNC geliëerde, organisaties zijn het "Global Reconstruction Fund" (GRF), dat transformaties financiëel begeleidt en dat zijn gelden verkrijgt uit bijdragen van staten, betrokken individuen en boetes, die aan staten worden opgelegd, wanneer zij de afgesproken regels overtreden. Natuurlijk voorziet de auteur ook de instelling van de "International Nuclear Monitoring Facility" (INMF), die moet toezien op de uitvoering van ontwapeningsafspraken en inspecties zal uitvoeren.

Deel 3 biedt uitzicht op de ontwikkeling van de toekomstige wereld na 2050. Hierin gaat het om een totaalvisie, waarin totale ontwapening (ook niet-nucleaire ontwapening), ecologie, economische ongelijkheid, vredesmissies en het tegengaan van nucleair terrorisme worden besproken. Het is interessant, dat de schrijver een kleine kernmacht wil behouden onder het beheer van de WNC, onder meer om nucleair terrorisme te beteugelen.

Al met al gaat het om een briljant boek met een lange lijst van aanbevelingen op bestuurlijk en organisatorisch niveau om de immense gevaren, die de mensheid bedreigen, onder controle te krijgen. De Verenigde Naties en in het bijzonder de Veiligheidsraad zullen een veel grotere rol gaan spelen dan thans het geval is en hun macht zal dus sterk moeten groeien. Het zal geen verbazing wekken, dat in verband hiermee ook de jurisdictie van het "International Court of Justice" in hoge mate zal moeten worden uitgebreid.

Tenslotte enkele woorden van kritiek:
-Ik bespeur een zeker gebrek aan concreetheid. Zowel de beschrijving van de hedendaagse problematiek in Deel 1 als de uitvoerige aanbevelingen in Delen 2 en 3 zouden levendiger zijn, indien als toelichting een aantal concrete situaties en het functioneren van de relevante (voor een groot deel nog op te richten) instanties daarin zouden zijn geanalyseerd.
-Zoals vermeld voorzien de plannen in veel macht voor de (gedemocratiseerde) Veiligheids¬raad en de WNC. Staten, die regels overtreden, krijgen bijvoorbeeld enorme boetes. Hoe wordt de inning daarvan, indien nodig, afgedwongen? Weliswaar zullen de VN ook in de toekomst vredesmissies vervullen, naar daartoe zal, net zoals nu, de medewerking van lidstaten vereist zijn. Het komt mij voor, dat om de plannen van de auteur te verwezenlijken, zoiets als een VN-leger noodzakelijk zal zijn om het (nieuwe) internationale recht in voorko¬mende gevallen af te dwingen. De kleine kernmacht van de WNC is hiervoor uiteraard niet geschikt.
-De behandeling van de ecologische problematiek in Deel 3 is van groot belang. Het is echter bijzonder vreemd, dat daar het broeikas-effect onbesproken blijft. Pal na de mislukking van de conferentie in Den Haag valt dit wel op!
De kritiek doet geen afbreuk aan mijn grote waardering voor dit werk. Het is niet alleen interessant, maar het verdient serieus genomen te worden als een handleiding, of minstens een uitgangspunt, voor wereldverbeteraars. Ik gebruik die term hier zonder de vaak daaraan verbonden ironie.

Piet Schram.

(The book review was written by Prof.dr. Pieter P.J.M. Schram for VredesTerts Periodiek, the journal of the Executive Peace Committee of the Eindhoven University of Technology. Both versions - in Dutch and English - were sent to the Author by the Reviewer on May 25, 2001).